Gedrag in beeld
In het Trias model is het uiteindelijk zichtbaar gedrag het resultaat van de interactie tussen de drie onderdelen van de trias: Mens, Taak en Context. Een organisatie is uiteindelijk op zoek naar het sturen van dit resultaat: het sturen van het uiteindelijke handelen van de mensen in de organisatie.
Om dit gedrag te meten is het noodzakelijk om het zichtbare gedrag te objectiveren. En omdat gedrag door verschillende mensen verschillend wordt ervaren, is het van belang om van verschillende perspectieven, verschillende invalshoeken, naar het gedrag van iemand te kijken. Een manier om dit te doen is de 360 graden feedback methode.
De 360-graden methode geeft feedback gericht op gedrag. Een deelnemer vraagt hierin anderen feedback te geven op het eigen gedrag. De feedbackgevers doen dit door middel van een (online) vragenlijst welke opgesteld is om het gedrag te scoren op zo’n manier dat de scores vanuit de verschillende invalshoeken vergeleken kunnen worden. De deelnemer vult de vragenlijst ook over zichzelf in, om zo het beeld over het eigen gedrag te kunnen vergelijken met het gedrag zoals het door anderen wordt ervaren. De 360-graden feedback methode geeft een praktische invulling van het zogenaamde ‘Johari-venster’.
Het venster bestaat uit vier kwadranten, zoals hierboven is aangegeven. De 360-graden feedback methode brengt het groene en het oranje gebied in beeld. Het gele gebied kan deels worden ontsloten, en het rode gebied blijft voor iedereen onbekend.
Duurzaam leren en verbeteren betekent dat middels het individuele (of collectieve) ontwikkelingsprogramma het groene gebied kan worden vergroot en de andere gebieden worden verkleind. Wat zichtbaar is voor iedereen (het groene vlak), is gemakkelijk onderling te bespreken. Daarover ben je het immers al met elkaar eens. Voor persoonlijke ontwikkeling is ook de blinde vlek van groot belang. Het gebied toont gedrag dat anderen zien, maar waar de deelnemer zelf geen weet van heeft. Pas wanneer dit inzichtelijk is, kan een Persoonlijk Ontwikkelplan hier effectief op gaan sturen. Ook boeiend is het verborgen gebied. Dit ziet de deelnemer zelf wel, maar anderen niet. Dit kan bewust zijn (privacy), maar onbewust komt ook veel voor. De deelnemer denkt dan dat het gedrag voor anderen zichtbaar is, maar dit blijkt niet zo te zijn. Dit is een bron van miscommunicatie en problemen in de samenwerking. De 360 brengt deze verschillende vlakken in beeld, als startpunt van verdere ontwikkeling. Goede bespreking om de uitkomst te duiden is van belang; het is een startpunt om met elkaar in gesprek te gaan.