Human Factors Actueel
nr. 20; april 2014

Teambuilding voor nieuwe colleges Burgemeester en Wethouders

Effectieve samenwerking gericht op een gemeenschappelijk doel is niet vanzelfsprekend en komt ook niet ‘automatisch’ tot stand. De Human Factors adviesgroep biedt daarom nieuwe colleges, maar ook directies en managementteams, de mogelijkheid om een stevig samenwerkingsfundament onder de teams te leggen door het aanbieden van een aantal teambuildingsprogramma’s, waarbij we gebruik maken van de lessen uit de luchtvaart. Naast een deel interactieve theorie wordt er gebruik gemaakt van een vluchtsimulator om o.a. ervaring op te doen in situational awareness, communicatie, leiderschap en besluitvorming. Voor meer en uitgebreide informatie, kijk op onze site.

Training incidentonderzoekers brandweer Kennemerland gestart

De Human Factors Adviesgroep organiseerde recentelijk de training incidentonderzoek ‘Leren van de luchtvaart’ voor functionarissen van de regionale brandweer Kennemerland.
De training was gericht op het verkrijgen van inzicht en praktische vaardigheden aangaande de rol van human factors bij incidenten en ongevallen.

Aanleiding voor deze training
Het vak van brandweerman of -vrouw is gevaarlijk. De toenemende complexiteit van het vak vraagt er om dat de sector moet leren van de ervaringen op straat. Echt leren is pas mogelijk als gevraagd wordt waarom dingen gebeuren. James Reason, onderzoeker en wereldwijd erkend expert op human factors gebied, zegt hierover: “The best people sometimes make the worst mistakes.”

In 2013 woedde er een felle binnenbrand in de regio waarbij twee brandweermensen zich te nauwer nood hebben kunnen redden, nadat zij ingesloten waren. Hoe had dit kunnen gebeuren? Omdat verwacht werd dat alleen een technische en tactische evaluatie geen afdoende verklaring op zou leveren, werd de Human Factors Adviesgroep gevraagd om het incident ook op human factors te beschouwen. Wat volgde was een onderzoek en een evaluatiegesprek met de ploeg. De ervaringen waren zeer positief. Ook een tweede brand is op deze wijze onderzocht en geëvalueerd.

Naar aanleiding hiervan heeft de brandweer Kennemerland besloten eigen functionarissen specifiek op incidentonderzoek en human factors op te laten leiden.

Programmaopzet
Het programma bestaat uit drie dagen; twee trainingsdagen en een ‘terugkom’ dag ter evaluatie. De eerste dag heeft plaatsgevonden en hier werd begonnen met het thema human factors. Samen met de cursisten werd nader bekeken hoe mensen informatie verwerken als basis voor hun handelen. Daarmee werd men zich er van bewust dat er tal van factoren zijn die daar invloed op hebben. Voorbeelden zijn vermoeidheid, stress, overload aan informatie, druk uit omgeving en groep, belastende omstandigheden etc. Zaken die tijdens de meeste inzetten spelen, zowel op de meldkamer als in het veld.
Dit gegeven inspireerde de cursisten om de manier waarop ze willen onderzoeken daadwerkelijk aan te pakken. Die kans kregen ze tijdens de sessie in de vluchtsimulator, die vooraf werd gegaan door een grondige briefing. De bedoeling was dat de cursisten hun ‘inzet’ in de cockpit toonden zonder extra hulp van de instructeur, ze moesten het doen met de briefing vooraf en de beschikbaar gestelde protocollen. De ‘niet vliegende’ cursisten observeerden de prestaties van hun collega’s en de bevindingen zullen door deze observatoren worden uitgewerkt voor dag twee.
De tweede trainingsdag volgt binnenkort en vindt plaats in één van de eigen kazernes. Voor deze dag is de cursisten gevraagd hun evaluatieverslag maken van de simulatorsessie. Daarnaast gaan ze een door de cursusleiding opgegeven incidentrapport via de aangeleerde manier analyseren op human factors.
Het programma eindigt over een half jaar met een terugkomdag. Die dag komen incidentrapportages aan de orde die de cursisten in dat half jaar zelf hebben gemaakt binnen de eigen organisatie.

Trainingsfaciliteit bij EPST vernieuwd
Onze vaste trainingsfaciliteit bij European Pilot Selection & Training (EPST) in Utrecht is vernieuwd. In de centrale hal van het gebouw is een verdieping gebouwd waardoor er, naast de bestaande lokalen, ruimte is ontstaan voor een groot instructielokaal. Omgeven door vluchtsimulators levert dit een inspirerende ambiance op voor al onze trainingen. Daarnaast heeft EPST inmiddels een 5e vluchtsimulator geïnstalleerd. Deze is van het type Boeing 737-800NG.

Hiermee neemt de simulatorcapaciteit verder toe. Voor de Human Factors Adviesgroep betekent dit dat we over meer mogelijkheden beschikken voor onze trainingen ‘Leren van de luchtvaart’.

Human Factors Adviesgroep
Bert Timmermans, Erik Timmermans, Hans Brinkhuis en Mario Schoonderwoerd